Yazan:
Dell Technologies Veri Merkezi Sunucu ve Ağ Direktörü Nevcihan Matur
Çoğu veri yönetimi stratejisi, verilerin ve BT’nin merkezi konumda olduğu bir dünyaya uyacak şekildedir. Ancak veri yönetimine yönelik bu yaklaşım artık veri çağının gerçeklerini yansıtmıyor. Bu durumun güçlü veri yönetimi stratejilerinin zorunluluk olduğu sağlık hizmetleri sektörüne ciddi etkileri bulunuyor. Bu stratejiler, kritik hizmetler sunmanın yanı sıra yarışta kalmak açısından da büyük önem taşıyor.
Gartner’ın tahminlerine göre 2022 yılına gelindiğinde şirketin ürettiği verilerin yüzde 50’sinden fazlası veri merkezi dışında veya bulutta oluşturulacak ve işlenecek. 2019 yılında bu değer yüzde 10’dan az.[1] 2025 yılına gelindiğinde üretilen tüm verilerin neredeyse yüze 30’unun gerçek zamanlı kullanılacağı gerçeğini de göz önünde bulundurduğumuzda bu çok ciddi bir yükseliş.[2] Tüketim taleplerine yanıt verebilmek adına veri yönetimi devrimi kaçınılmaz.
Günümüzün dijital ve bağlantılı dünyasında sağlık, insanlar arası etkileşim, cihazlar, veri ve analizler daha akıllı, hızlı ve net hale geliyor. Bu durum sağlık hizmetlerinin nasıl sunulacağını da etkiliyor. Veri çağında, sağlık hizmetleri sektörü birbiriyle daha çok bağlantılı olmaya başladı. Daha iyi hasta deneyimi ve sonuçları sunma amacıyla akıllı iletişim ve eyleme dönüştürülebilir bilgi paylaşım ağı sağlık hizmetlerinin sunulma şeklini dönüştürdü. Verinin katlanarak artması, daha dağınık ve çeşitli hale gelmesi ile veri devrimi iş hayatı açısından önemli olmaktan çıkıp sağlık sektörünün bağlı olduğu bir unsura dönüştü.
Ancak, veri yönetimini yeniden düşünürken göz önünde bulundurulması gereken dört ana etken var: veri, araçlar, kişiler ve altyapı. Önümüzdeki on yılda güçlü veri yönetiminden gerçek anlamda yarar sağlamak ve değişen talepleri karşılamak üzere bu dört etken ele alınmalı. IDC, 2020’li yılların kapsamlı bir şekilde veriye dayalı ve analizin etkin olduğu bir çağ olacağını öngörüyor.[1] Sağlık sektörü, nitelikli veriye erişim sağlamanın daha iyi deneyimler sunmaya olanak tanıdığını anlamalı.
- Veri Zorluklarında Ustalaşma
Veri öngörülemez bir şekilde büyürken, sağlık sektörü şirketleri bu veriden yeterince değer sağlama konusunda zorluklarla karşılaşıyor. Ancak sağlık sektörü yalnız değil. Küresel veri ve analiz konusunda neredeyse 3000 karar vericinin katıldığı bir Forrester araştırmasına göre, katılımcıların yüzde 37’si kuruluşlarının karşılaştığı en büyük zorluklarından birinin “büyümekte olan verilerin elde edilmesi, toplanması, yönetilmesi ve kontrol altında tutulması” olduğunu ifade ediyor.[2] Veri giderek dağıtılmış bir hale geliyor ve veri siloları önem verilmesi gereken bir gerçekliğe dönüşüyor. Her saniye 127 adet yeni Nesnelerin İnterneti (IoT) cihazı İnternete bağlanıyor[3]. Bu durum uç bilgi işleme hızlı bir biçimde yönelmeye neden oluyor. Verinin hacmi ve özellikle gerçek zamanlı kullanım durumlarının artmasıyla birlikte talep hızı dolayısıyla verinin merkezileştirilmesi artık mümkün değil.
Sağlık sektörü kuruluşları verilere boğulurken, karanlık veri fenomeni gittikçe yaygın hale geliyor. “Karanlık veriler” herhangi bir sonuç üretmek için kullanılmayan verilerdir. Bunların en başında, yeni veri türlerinin kuruluşların verinin gerçek değerini ortaya çıkarmasını zorlaştırması geliyor. Analistler, önümüzdeki 5-10 yılda tüm verinin gerçek zamanlı olacağını[4] ve 2019 ile 2024 yılları arasında kuruluşların dosya veya nesne olarak saklanan yapılandırılmamış verilerinin üç katına çıkacağını tahmin ediyor.[5] Bu durumda, giderek daha karmaşık hale gelen veriye dayalı kullanım durumlarından yarar sağlamak üzere yapılandırılmamış, yarı yapılandırılmış ve duraksız verilerden gerçek zamanlı analizler elde etmek üzere veri yönetimini kapsamlı bir biçimde yeniden düşünmek gerekir. Tüm bu karmaşanın yanı sıra düzenlemelere uygunluk ve güvenlik de göz ardı edilmemelidir.
- Araçlarla ilgili Zorlukların Üstesinden Gelmek
Veri mühendisleri ve Veri bilimciler, veri yönetimi ekibi söz konusu olduğunda ana roller üstlenirler. Veri mühendisleri veri keşfeden, toplayan, ayıklayan, taşıyan ve temizleyen veri boru hatlarını oluşturmaya odaklanırken, Veri bilimciler ise anlamlı analizler türetmek üzere makine öğrenimi algoritmalarını geliştirmek amacıyla gelişmiş matematiksel, istatistiksel teknikleri ve yapay zekâ tekniklerini kullanır. Ancak her iki grup da aynı zorlukla karşılaşır. Veri yönetimi, veri çağının ihtiyaçlarını karşılamak üzere değişirken Veri Mühendislerinin ve Veri Bilimcilerinin kullanacağı yeni araçlar da sürekli olarak ortaya çıkıyor, ancak bu alanda yerleşik bir pazar lideri bulunmuyor. Bu durum birbirinden bağımsız birçok aracın geliştirildiği ancak bu araçların entegrasyonunun daha zor olduğunu anlamına geliyor. Ayrıca bu Altyapı ve Operasyon ekipleri gerekli araçları izleme, yürütme ve ölçekleme konusunda desteğe ihtiyaç duyuyor.
- Altyapı Zorluklarının Üstesinden Gelmek
Sağlık sektörü kuruluşları altyapıyı, verilerin üretildiği ve üzerinde işlem yapılması gereken uç konumlara yaklaştırıyor. Bunun nedeni, kuruluşların verileri zamanında işlemek ve analiz etmek için, dağıtılmış verileri bir veri merkezindeki veya genel buluttaki merkezi altyapıya aktarmanın her zaman pratik olmaması. Verilerin giderek dağınık hale gelmesi ve kuruluşların yeni talep ve süreçlerle karşı karşıya gelmesi bu konunun önemini artırıyor.
Bu durum şirketlerin gerçek zamanlı kullanım durumlarını destekleme ihtiyacını karşılıyor. Ancak çekirdekten çoklu bulut sağlayıcılara ve birçok uç konuma kadar sabit bir altyapının nasıl sağlanacağı ve nasıl bir veri yönetimi yaklaşımı benimseneceği gibi birçok soruyu da beraberinde getiriyor. Depolamanın ölçeklendirilmesi, bağımsız bir şekilde bilgi işlemin gerçekleştirilmesi veya altyapının veri işleme gerekliliklerine daha çevik bir biçimde nasıl yanıt verebileceği gibi başka sorular da gün yüzüne çıkıyor. Sağlık sektörü kuruluşlarının ilerlemelerini sürdürmeleri için silo halindeki veri yönetiminin dezavantajlarından uzak durarak dağıtılmış yaklaşımdan nasıl yararlanabileceklerini anlaması gerekiyor.
Veri yönetimi ekibi, zamanının yüzde 22’sini günlük görevlere ve mevcut durumu korumaya kıyasla veri inovasyonuna ve verilerin gelir kaynağı haline getirilmesine ayırır. Birçok ekip ve kişi, verilerin elde edilmesinden bu verilerden iş sonuçları sağlanmasına kadar veri yaşam döngüsü boyunca kuruluşta çeşitli görevlerde yer alır. Nadiren ortak bir hedefe sahip olmanın yanı sıra etkin bir biçimde iş birliği halinde de çalışmazlar. Bu durum Veri Bilimcilerin üretkenliğini etkilemenin yanı sıra kuruluşun verilerden elde edilen sonuçlardan faydalanmasını da geciktirir.
Veri hacmi ve hızı arttığından kuruluşların, araştırma merkezlerinin, doktorların ve sağlık hizmetleri sağlayıcıların bu zorlukların hızına ayak uydurması önemlidir. Ancak teknolojinin kullanımının yaygınlaşmasıyla bu zorluklar sağlık hizmetleri alanında değişiklikleri de beraberinde getiriyor. Doktorların veriye, hastaların sağlık hizmeti sağlayıcılara, uygulamaların ağlara güvenli bir şekilde bağlanması süregelen zorluklar arasında yer alıyor. Veri güvenliği, veri yönetimi ve meta veri hepsinde önemli rol oynar.
Mevcut anlamdaki BT’nin bizi geleceğe taşıyamayacağı ve veri çağında veri yönetiminin yeniden düşünülmesi gereken bir noktadayız. Bu durumda üç ana unsur göz önünde bulundurmalıdır. Öncelikle, Veri Mühendisliği ekipleri daha fazla veri söz konusu olduğunda, daha hızlı ve nitelikli sonuçlar almak üzere desteklenmelidir. Verilere daha fazla güvenerek daha iyi kararlar alabilirsiniz. İkincisi, veri ağırlıklı iş yüklerinin uçtan hibrit buluta tutarlı bir şekilde yürütülmesi sağlanmalıdır. Bir bulut sağlayıcısı ile iş birliği yaparak Altyapı ve Operasyon ekibinizin tutarlı bir şekilde altyapıyı yönetebileceği ve verilerinin işlenmesi gereken yere daha yakın bir yerde altyapıya sahip olabileceği esnekliğe sahip olabilirsiniz. Tüm genel bulut sağlayıcılar, özel veya uç bulut ile size bu konuda yardımcı olabilir. Son olarak, sonuçları daha hızlı almak için analizleri ve eylemleri hızlandırmak kuruluşunuzun daha anlamlı sonuçlar elde etmesini sağlar.
Veri yönetimi yaklaşımını modernize eden, sağlık sektöründe ve hatta dünya genelinde müşteri deneyimini, ürünlerini ve şirket modellerini yeniden şekillendiren kuruluşlar veri çağının liderleri olacaktır.
[1] https://www.gartner.com/smarterwithgartner/gartner-top-10-trends-impacting-infrastructure-operations-for-2020/
[2] IDC, Uçtan Çekirdeğe Dünyanın Dijitalleşmesi, Kasım 2018 https://www.seagate.com/files/www-content/our-story/trends/files/idc-seagate-dataage-whitepaper.pdf
[1] https://www.idgconnect.com/opinion/1503745/excuses-resolutions-practice-2020
[2] Kaynak: Forrester Analytics Global Business Technographics® Veri ve Analiz Anketi, 2019.
[3] https://www.mckinsey.com/industries/technology-media-and-telecommunications/our-insights/unlocking-value-from-iot-connectivity-six-considerations–for-choosing-a-provider
[4] Kaynak: Forrester Analytics Global Business Technographics® Veri ve Analiz Anketi, 2019.
[5] https://blog.dellemc.com/uploads/2019/12/Gartner-Reprint-1.pdf